خبرگزاری ایسنا در گزارشی درج کرد: نزدیک‌ترین صفت به اموال و دارایی‌های محمدرضا پهلوی، «افسانه‌ای» هست. چرا؟ چون در حقیقت هیچکس به غیر از به احتمال زیاد خودش نمی‌داند که وقتی آخرین پادشاه ایران در چنین تاریخی از کشور رفت، چه میزان دارایی را با خودش از این خاک خارج کرد.

با این حال اشخاص بسیاری می باشند که مدعا می‌کنند میزان دارایی پادشاه را می‌دانند. از برآورد بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون دلار «باربارا والترز» از شبکه ABC گرفته تا بیشتر از یک میلیارد دلار «الکساندر کاکبرن» ستون‌نویس و همین‌طور ۵۶ میلیارد دلار مدعایی دولت ایران که بزرگ‌ترین عدد در این گمانه‌زنی‌ها، بیشتر از ۱۰۰۰ برابر کوچک‌ترین عدد هست!

از برآورد بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون دلار «باربارا والترز» از شبکه ABC گرفته تا بیشتر از یک میلیارد دلار «الکساندر کاکبرن» ستون‌نویس و همین‌طور ۵۶ میلیارد دلار مدعایی دولت ایران که بزرگ‌ترین عدد در این گمانه‌زنی‌ها، بیشتر از ۱۰۰۰ برابر کوچک‌ترین عدد هست!البته محمدرضا هیچ سند مالی‌ای دربردارنده میزان دارایی‌های سالانه‌اش به جایی عرضه نمی‌داده ولی آن‌طور که رابرت آرمائو یک کارشناس ارتباطات عمومی می‌گوید، پادشاه به وی بیان کرد که «بسیار کمتر از زیادی از میلیونرهای آمریکایی ثروت دارد.»

»آرمائو با مخالفت با تخمین‌های میلیاردی عده‌ای، می‌گوید که ثروت پادشاه به همان برآورد ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون دلار مورد ادعای «باربارا والترز» نزدیک‌تر هست. آرمائو در آپریل ۱۹۸۰ یعنی یک سال پس از برتری انقلاب به روزنامه «کریستین ساینس مانیتور» می‌گوید: «من خبرنگاران بسیاری را دیده‌ام که یک سال را برای یافتن این میلیاردها سرمایه‌ای که پادشاه باید داشته باشد، جست‌وجو کرده‌اند. آنان به این نتیجه رسیده‌اند و شما هم به این نتیجه رسیده‌اید که نمی‌توانید میلیاردها دلار را پنهان کنید. »

»برای اینکه متوجه شویم محمدرضا واقعا چقدر سرمایه داشته باید سراسر دنیا را بگردیم. او یا پول‌هایش را سرمایه‌گذاری کرده یا آنان را به نحو سپرده در بانک‌های کشورهای مختلفی قرار داده که اسرار امور مشتریانشان را محافظت می‌کنند؛ به‌خصوص در مقابل دولت‌های بیگانه.

یکی از کسانی که چنین جست‌وجویی انجام داده، «پاول اُدوایر» هست؛ وکیلی که جمهوری اسلامی ایران به خدمت گرفت تا حقیقت را حول ثروت پادشاه جست‌وجو کند. اُدوایر می‌گوید که اگر «قدرت احضاریه‌دادن» هم داشت، باز پنج سال طول می‌کشید تا این کار را انجام دهد.

او از جانب حکومت جدید ایران استخدام گردید تا اموال از دست‌رفته را به کشور برگرداند. در یک شکایت قانونی که در نیویورک بر علیه محمدرضا پهلوی انجام شد، ایران برگشت چیزی حدود ۵۶ میلیارد دلار از پادشاه و حدود ۳ میلیارد دلار از خواهرش اشرف را درخواست کرد. آقای اُدوایر و موکلش یعنی جمهوری اسلامی، با جمع‌کردن اعدادی که می‌گفتند از طریق شرکت ملی نفت ایران خارج شده و «بی‌حساب» بوده به این عدد رسیدند.

راجر بویل، از تیم حقوقی پادشاه می‌گوید که شکایت ارائه‌شده توسط آقای اُدوایر «بسیار مبهم» هست. در این شکایت، آقای اُدوایر مدعا می‌کند که پادشاه پول را دزدیده و آن را به بنیاد پهلوی داده هست و پس از آن آن را از اساسی دزدیده هست که آقای اُدوایر می‌گوید توسط پادشاه اداره می‌شده هست. او علاوه بر این به وسیله رنج‌هایی که بنیاد پهلوی متحمل شده، درخواست خسارت کرد.

««مانیتور» می‌نویسد تا به این لحظه – یعنی تا همان زمان انتشار گزارش – بیشتر مستندات درباره ثروت محمدرضا پهلوی در تهران تهیه گردیده هست. به نوشته این نشریه اینترنتی، یک مرجع در حوزه بانک‌داری می‌گوید در ایران صدها جست‌وجوگر مشغول جمع‌آوری اطلاعات از بانک‌ها و شرکت‌های پیشین پادشاه می باشند تا نگاه کنند که سرمایه‌اش کجا رفته. چیزی که آن‌ها یافته‌اند این بوده که وقتی محمدرضا در قدرت بود، او و خانواده‌اش بخش قابل‌ توجهی از بنیان صنعت ایران را تحت مدیریت داشتند. خانواده پادشاه دارای قسمت کلیدی در صنایعی از اتومبیل و آلومینیوم گرفته تا املاک و هتل‌ها داشتند. شخص پادشاه دارای یک بودجه شخصی بود که از خزانه برداشته می‌شد و طبق گزارشی از ۴۳ میلیون تا یک میلیارد دلار در یک سال متغیر بود.

به هر حال، «زمین»، اساس ثروت پهلوی بود. وقتی رضا خان، پدر محمدرضا به تبعید فرستاده گردید، واشینگتن پست درج کرد که «او ادعای مالکیت ۱۰ درصد از زمین‌های کشور را می‌کند». محمدرضا، بعضی از زمین‌ها را به کشاورزها برگرداند تا از نارضایتی‌ها بکاهد ولی کسر بسیار بزرگی از آنان را نیز نگه داشت. قدری از این زمین‌ها به فروش رسیده گردید تا سرمایه لازم برای سرمایه‌گذاری پادشاه در جایی دیگر را تأمین کند.

درصد قابل‌ توجهی از این سرمایه‌گذاری‌ها در ایران انجام شده بود. باتوجه به اسنادی که توسط جمهوری اسلامی پیدا شد، امروز (سال ۱۹۸۰) مشخص هست که پادشاه و خانواده‌اش مورد ها زیر را تحت اختیار داشته‌اند:

* باتوجه به اسنادی که توسط جمهوری اسلامی پیدا شد، امروز (سال ۱۹۸۰) مشخص هست که پادشاه و خانواده‌اش مورد ها زیر را تحت اختیار داشته‌اند:* مقدار عظیمی از کسب‌وکار اتومبیل در ایران. شاهزاده شمس، خواهر بزرگ‌تر پادشاه از طریق دخترش کنترل «فیات» را داشت و غلامرضا، برادر ناتنی پادشاه نیز یک کارخانه مونتاژ تراکتور را تحت تملک داشت. خانواده پادشاه علاوه بر این از طریق بنیاد پهلوی شرکای «جنرال موتورز»، «هوندا» و «جیپ» بودند.

* به‌سختی می‌توانستید ساختمانی در ایران را بیابید که هیچ رابطه ای به خاندان پهلوی نداشته باشد. بنیاد پهلوی علاوه بر این بخش اعظم استراحتگاه‌ها و املاک را در اختیار داشت.

* * بانک‌داری. خانواده سلطنتی و بنیاد، بانک خودشان را داشتند؛ بانک عمران. این بانک بنا بود که در پروژه‌های توسعه سرمایه‌گذاری کند.

*

طبق گفته‌های آرمائو، «شاه هیچ سرمایه‌گذاری‌ای در ایالات متحده انجام نداده بود». به هرحال او از فاش‌کردن اسم جاهای خارج از آمریکا که پادشاه در آنان سرمایه‌گذاری کرده اجتناب می‌کند و تنها می‌گوید: «دنیای بزرگی هست!»

به هرحال او از فاش‌کردن اسم جاهای خارج از آمریکا که پادشاه در آنان سرمایه‌گذاری کرده اجتناب می‌کند و تنها می‌گوید: «دنیای بزرگی هست!»عده کثیری اعتقاد دارند که پادشاه اموالش را به بانک‌های سوییس جابه جا کرده که نسبت به حفظ اسرار مشتریان آوازه جهانی دارند. برای شکستن این نفوذناپذیری، ایران یک شرکت حقوقی در سوییس را به عنوان نماینده استخدام کرد. آن زمان دولت سوییس درخواست ایران را برای گرفتن دارایی‌های پادشاه و خانواده‌اش زیر سؤال برد. علاوه بر سوییس، آن‌طور که اُدوایر می‌گوید، ایران وکلایی در فرانسه و اسپانیا نیز به خدمت گرفت.

اگر به نظرتان ارقام بالا به اندازه کافی بزرگ نیستند، باید بدانید که تورم دلار از سال ۱۹۷۹ تا ۲۰۱۸ برابر هست با ۲۴۵.۹ به بیان دیگر، هر یک میلیون دلار در آن سال‌ها برابر هست با سه میلیون و ۴۵۸ هزار و ۷۷۴ دلار کنونی.